Boże Narodzenie to czas, który często kojarzy się ze szczęśliwym okresem wypełnionym oczekiwaniem, podekscytowaniem i nostalgią. Niestety, święta niosą też ze sobą stresujące chwile. Te negatywne odczucia mogą popsuć cały przedświąteczny nastrój.
Stres powoduje przeciążenie układu nerwowego. Wpływa na Ciebie zarówno psychicznie, emocjonalnie, jak i fizycznie. Jeśli przed świętami czujesz, że trudno Ci zachować spokój, a ciągły ruch i konieczność przygotowań doprowadzają Cię do frustracji, sięgnij po prostą metodę, która pomoże Ci wrócić do formy – zarówno fizycznej, jak i psychicznej.
Dlaczego święta przyczyniają się do wzrostu poziomu stresu?
Święta w mediach przedstawiane są zwykle jako sielankowy obrazek – rodzinny czas w pięknych wnętrzach, przepełniony relaksem, dobrymi emocjami i dobrobytem. Niestety, to co widzimy na reklamach, to tylko “śmietanka”, którą spijasz na samym końcu. Aby świąteczny czas mógł minąć w spokoju, poprzedzają go liczne przygotowania, które mogą przytłoczyć – sprzątanie, przygotowywanie dekoracji, kupowanie prezentów, gotowanie, pokonywanie długich tras w odwiedziny itp.
Oto kilka przykładów zdarzeń związanych ze świętami, które przyczyniają się do wzrostu poziomu stresu:
- organizowanie spotkań rodzinnych,
- dalekie podróże,
- nieprzewidziane wydatki,
- pośpiech podczas przygotowań,
- emocjonalny żal po stracie bliskiej osoby, który może powrócić w okresie świątecznym.
To tylko kilka przykładów, które u wielu osób powodują znaczny wzrost poziomu stresu. Dużo zależy od indywidualnych predyspozycji jednostki – dla niektórych te wydarzenia będą zupełnie akceptowalne, a dla innych staną się źródłem zmartwień, stresu i niepokoju. To bardzo indywidualna kwestia. Z perspektywy somatycznej tylko Ty wiesz, jak to jest być sobą od środka. Nazywa się to perspektywą pierwszoosobową.
Ruch somatyczny sposobem na przedświąteczny stres
Wiesz, że przedświąteczne obowiązki Cię przytłaczają? Boisz się, że znów skończysz, warcząc na swoich przyjaciół lub rodzinę, odczuwając napięcie emocjonalne, przytłoczenie obowiązkami lub smutkiem? Jest sposób, dzięki któremu złagodzisz te problemy lub całkowicie im zapobiegniesz. Chodzi o ruch somatyczny.
Poprzez ruch somatyczny możesz połączyć się ze swoimi odczuwanymi doznaniami. Jeśli zidentyfikujesz swoje doznania (np. stres) na wczesnym etapie, w momencie gdy jest jeszcze czas, by zmienić je na bardziej pozytywne, sprawisz, że świąteczny okres stanie się bardziej spokojny i radosny.
Na czym to polega? Termin ruch somatyczny stworzył dr Thomas Louis Hanna, teoretyk ruchu. To kompleksowy system funkcji mięśni, który rozwiązuje również stres psychiczny i emocjonalny, pomagając złagodzić skutki stresu sezonowego. Kiedy te czynniki stresogenne nie zostaną rozwiązane, kumulują się w czasie i przejawiają się w tym, co dr Thomas Hanna nazwał amnezją czuciowo-ruchową.
Amnezja czuciowo-ruchowa to przyzwyczajona reakcja na fizyczny, psychiczny lub emocjonalny stres i traumę. Objawia się na różne sposoby, które mogą powodować fizyczny ból, bóle głowy, frustrację i niepokój. Wszystko to prowadzi również do niespokojnego snu.
Wystarczy nauczyć się prostych ruchów somatycznych, aby znacznie łatwiej poradzić sobie z nagromadzonym stresem. Ćwiczenia somatyczne wymagają skupienia się na tym, jak dany ruch wpływa na to, jak się czujesz. Wymaga to poruszania ciałem tak delikatnie i ze współczuciem, jak to tylko możliwe.
Poruszając się powoli, dajesz swojemu mózgowi szansę na zauważenie wszystkiego, co dzieje się w Twoim ciele. Chodzi o skupienie uwagi na wewnętrznych odczuciach związanych z własnymi ruchami: im wolniej idziesz, tym więcej postrzegasz. W końcu Twój „mózg somatyczny” przejmie kontrolę i staniesz się bardziej zwinną i spokojną istotą ludzką. Musisz jednak uzbroić się w cierpliwość, nie szukając szybkiej poprawy swojego ciała, ale prawdziwej, trwałej zmiany w swoim zakresie ruchu, postawie i ogólnym funkcjonowaniu. Co najważniejsze, musisz być pozytywnie nastawiony do swoich oczekiwań, dążąc do poprawy, do której Twój system somatyczny jest zdolny.
Odruchy związane z nagromadzonym stresem
Planując ćwiczenia związane z ruchem somatycznym, należy odnieść się do podstawowych odruchów związanych z nagromadzonym stresem. Dr Hanna zauważył, że reakcje te opierają się na 3 wzorach:
- Reakcja zaskoczenia – to ruch, który pojawia się w chwilach smutku, długich godzin pracy przy komputerze, prowadzenia samochodu, a nawet gotowania świątecznego posiłku. Ten odruch może powodować ból głowy, szyi i ramion.
- Odruch landau – to reakcja mająca źródło w odruchach pierwotnych. Ruch ten pojawia się w sytuacjach, gdy chcesz szybko i skutecznie “załatwić sprawę”. Może występować w różnych momentach – od zakupów, przez przygotowywanie posiłków, aż po wysiłek przetańczenia całej nocy. Przyzwyczajenie się do tego odruchu „działania” często objawia się bólem krzyża.
- Odruch urazowy – dotyczy Twoich boków. Noszenie dziecka na jednym biodrze, wypadki i kontuzje na bok czy po prostu sposób, w jaki stoisz, prowadzi do wyrobienia w sobie tego odruchu. Brak koordynacji między bokami objawia się we wzorcach kompensacyjnych podczas chodzenia. Łatwość poruszania się wymaga koordynacji boków.
Ćwiczenia somatyczne mają na celu przeciwdziałanie tym wzorcom, aż do uzyskania w pełni świadomego, spokojnego i kontrolującego się ciała.
Najprostsze ćwiczenie ruchu somatycznego to somatyczna relaksacja ruchowa. Podczas niej kładziesz się na plecach i wykonujesz niewielkie, powolne ruchy, które działają na biodra, szyję i nie tylko, rozciągając całe ciało.
Innym przykładem mogą być ćwiczenia somatyczne stosowane w celu złagodzenia bólu krzyża. Wykonuje się je również w pozycji leżącej na plecach. Ponownie, Twoje ciało jako całość prawie się nie poruszy, ale wydarzy się wiele. Dzięki tym ćwiczeniom masz szansę pokonać trudny ból pleców, z którym tak wielu ma do czynienia na co dzień.
Aby je wykonać, połóż się na plecach i zegnij nogi w kolanach. Zamknij oczy i oddychaj w taki sposób, aby wciągać pępek do środka i wypychać go na zewnątrz. Następnie spróbuj wykonać subtelną, delikatną pracę ciałem – wypychać kręgosłup ku górze i znów przyklejać go do podłoża. To mają być niewielkie, niemal niezauważalne ruchy.
To oczywiście tylko kilka przykładów – warto wejść głębiej i poszukać serii zajęć z ruchu somatycznego – czy to w internecie, czy w studio fitness – by nauczyć się konkretnych ruchów somatycznych stworzonych przez dr Hannę i innych somatycznych pionierów. Zakończ cykl utrzymywania napięcia, które jest podstawową przyczyną przewlekłego bólu mięśniowego, psychicznego lub emocjonalnego spowodowanego stresem. Niezależnie od tego, czy to tylko sezonowy, czy stały problem, nauka ruchów somatycznych pomoże zresetować mimowolną lub przyzwyczajoną reakcję organizmu na stresujące okoliczności życiowe.